
گروه مهندسي معماري در مهر ماه سال ۱۳۸۶ و با اخذ مجوز از وزارت علوم وتحقيقات و فن آوري با پذيرش ۶۰ نفر دانشجو فعاليت خود را به مديريت دکتر عبدالحميد بحرپيما شروع نمود. دوره کارشناسي مهندسي معماري دوره اي است حرفه اي که پرورش استعداد خلاقه ، انتقال دانش ها و مهارت هاي عمومي حرفۀ معماري و حصول کارآيي عمومي در اين رشته را مد نظر قرار مي دهد.
در ساختار جديد رشته معماري كه به صورت كارشناسي و كارشناسي ارشد ناپيوسته در آمده است، هدف تربيت معماراني با كارايي هاي عمومي حرفه اي است و در برنامه ريزي اين دوره نكاتي چند مورد توجه بوده است كه ذكر آنها در اين مقدمه به اجراي هماهنگ برنامه در دانشگاه هاي مختلف ياري مي رساند:
۱- گذراندن دروس پيشنياز دانشگاهي مطابق برنامه و سرفصل رشته معماری، براي اين دانشجويان ضروري است و توصيه مي شود كه حتي المقدور اين دروس در نيمسال اول ارائه شود. اين دروس همه ساله براي جبران عدم آمادگي پذيرفته شدگان دوره (كه ناشي از نارسايي آموزشهاي هنري و فني پيش از دانشگاه و سازوكارهاي گزينش سراسري است) ضروري می باشد و نقش پيش سازمان دهنده را از نظر علمي به عنوان عاملي تسهيل كننده در فرآيند يادگيري معني دار ايفا مي كند. هدف اين است كه يك دورنماي كلي از رشته به دانشجويان ورودي در جهت آماده نمودن آنها براي درك و جذب محتواي آموزشي رشته كه ماهيتاً با آموزش هاي دبيرستاني تفاوت اساسي دارد داده شود.
۲- محورهاي اصلي اين دروس پيشنياز، تقويت تخيل ، تجسم فضايي و مهارتهاي بياني و پي ريزي و تقويت قدرت خلاقيت و اعتماد به نفس است اين محور ها در قالب سه درس كارگاهي: هندسه کاربردی، درك و بيان محيط ، مصالح و ساخت سازماندهي شده اند. ارائه اين دروس به ترتيبي برنامه ريزي مي شود كه حداقل دو روز متوالي یا متناوب در هر هفته انحصاراً در اختيار يك زمينه درسي وتجربي قرار گيرد تا دانشجويان بتوانند به طور پيوسته روي آن زمينه متمركز شوند و در صورت لزوم ، فارغ از مشكل تعدد و تداخل ساعات دروس ، به سفر و كارگاهي فشرده تؤام با مشاهده و مباحثه بپردازند.
۳- در كارگاه درك و بيان محيط علاوه بر تمرين طراحي با دست آزاد كه به تعبيري تمرين نگاه كردن و درك محيط و نيز هماهنگي چشم و دست و ذهن است ، جلسات بحث و گفتگوي آزاد نيز برگزار مي شود كه در آنها ، با روشي فطري و فارغ از جنبه هاي علمي اطلاعاتي ، مشاهده برداشت و فهم محيط با نگاهي آيه بين و معنا ياب دنبال مي شود. هدف اين جلسات آشنا ساختن دانشجويان با كليت آن چيزي است كه همه دانش ها و مهارت هايي كه بعداً مي آموزند در جهت طراحي ، سامان دهي و معني دادن به آن بايد به كار آيند.
۴- دروس وكارگاه هاي فوق با دو درس بيان معماري (۱) و (۲) ، يك درس هندسه مناظر ومرايا و دو كارگاه مقدمات طراحي معماري (۱) و (۲) دنبال مي شود و اين مجموعه دانشجو را به آستانه توان طراحي معماري هدايت مي كند.
۵- سلسله تمرينات كوتاه مدت ارائه شده در دو كارگاه مقدمات طراحي معماري ، دانشجو را باعوامل كالبدي، فرعی و مفهومي معماري آشنا نموده به فهم و تجربۀ نحوه تأثير آن عوامل، در فرآيند طراحي ياري مي رساند. تمرين هاي طراحي اين دو كارگاه درعين بسيط و ساده بودن جنبه انتزاعي ندارند و موضوع و بستر همه آن ها به نحوي با فضاي معماري مرتبط است و سعي خواهد شد كه ابتداي هر تمرين بازديد از يك مصداق واقعي معماري مرتبط با موضوع آن تمرين باشد.
۶- در ادامه تمرينات دو كارگاه ياد شده و پس از كسب آشنايي ها و مهارت هاي اوليه لازم ، براي ايجاد پرورش و ارائه يك فكر طراحي ، اولين پروژه جامع يعني طرح معماري (۱) ارائه مي گردد كه با چهار پروژه ديگر در نيمسال هاي متوالي دنبال مي شود. مجموعه اين پنج پروژۀ جامع به همراه چند پروژه خاص نظير روستا (۱و۲) ، طراحي فني و همچنين طرح نهايي بدنه اصلي آموزش ، تجربه و تمرين طراحي معماري را تشكيل مي دهد.
هر يك از پنج پروژۀ جامع ضمن توجه به مجموعه عوامل مؤثر بر معماري ، روي يك يا چند بعد ، اعم از ابعاد موضوعي ، عملكردي ، معنايي و بياني ، تأكيد ويژه دارد. هر يك از پنج پروژۀ جامع ضمن توجه به مجموعه عوامل مؤثر بر معماري ، روي يك يا چند بعد ، اعم از ابعاد موضوعي ، عملكردي ، معنايي و بياني ، تأكيد ويژه دارد.
- دانشجو در طراحي معماري (۱) به طراحي يك مجموعه با عملكرد هاي ساده مي پردازد كه در آن از وي انتظار مي رود ضمن توجه اجمالي به عوامل مؤثر بر طرح ، به صحت تركيب دست يابد. در اينجا اگر به مقايسه اي ميان معماري و زبان بپردازیم. هدف طرح معماري (۱) تمرين توان كاربرد الفباي معماري و ساختن جملات صحيح با ساختار دستوري درست است. مرحله اي كاملاً ضروري پيش از ورود به عرصه ادبيات.
- طرح معماري (۲) بر طراحي يك واحد مسكوني براي خانواده اي متمركز است كه از نظر تعداد اعضا و يا روابط دروني حالتي خاص و پيچيده تر از يك خانواده معمولي دارد . دراين تمرين عوامل عملكردي ، هم جواري ها ، جزئيات داخلي فضاها ، تطبيق با شرايط بومي محيطي ، اقتصاد ساخت ، اقتصاد فضا و مسائل فرهنگي، اجتماعي زيستگاه انسان مد نظر قرار مي گيرد . اين تجربه آغازين روي معماري مسكن ، متعاقباً در طرح معماري (۵) در مقياسي گسترده تر تكميل مي شود.
- در طرح معماري (۵) كه مجموعه اي با حدود ۴۰ خانوار است ، پيچيدگي روابط همسايگي ، تاسيسات و تجهيزات مجموعه ،ضوابط و اصول شهر سازي ناظر بر مجموعه شهر سازي، فنون ساخت، جنبه هاي فرهنگي، اجتماعي و معنايي معماري در جامعيتي تفصيلي مورد توجه و تاکيد خواهد بود.بدين ترتيب دو پروژه (۲و۵) از مجموع پروژه هاي پنج گانه دوره بدليل اهميت امر مسکن روي اين موضوع متمرکزاست.
- طرح معماري (۳) به لحاظ موضوع به آندسته از فضاهاي اجتماعي و فرهنگي مي پردازد که در آنها ابعاد هنري و بياني معماري و همچنين عوامل فرهنگي اجتماعي در رأس عوامل تاثير گذار برطراحي قرار دارد.در همين راستا جزئيات داخلي نيز در اين طرح مورد تاکيد خواهد بود.
- طرح معماري(۴) با انتخاب يک فضاي عمومي با عملکرد پيچيده و متنوع توجه و دقت نظر دانشجو روي ضوابط و محدوديتهاي عملکردي،صحت و کيفيت ترکيب معماري و پاسخ گويي هم زمان و صحيح به عملکردها ،سازه و تاسيسات و بالاخره تمرين جامعيت تفصيلي در يک معماري ويژه را هدف قرار مي دهد.
- بالاخره طرح نهايي به عنوان جمع بندي يافته هاي پروژه هاي قبل و دروس نظري يک پروژه جامع است الزاماً تا تهيه کامل نقشه هاي اجرايي يعني حل مسائل معماري، سازه و تنظيم شرايط محيطي و هماهنگي اينها با هم پيش مي رود.حجم اين پروژه لازم است در محدوده اي باشد که امکان تهيه نقشه هاي اجرايي آن تا مرحله جزييات در مدت زمان حداکثر دو نيم سال امکان پذير باشد.اندازه و مقياس پروژه هاي پنج گانه به تناسب اهداف و مقاصد خاص هر يک از آنها تعيين مي گردد.
۷- آنچه از جامعيت پروژه هاي طراحي انتظار مي رود اين است که دانشجو با سرنخ هاي دانش هاي مورد نياز طراحي که در واقع محتواي ساير دروس دوره است روبرو گردد و به نوعي نياز به يادگيري مباحث آن دروس افزايش يابد.از طرف ديگر لازم است محتواي آن دروس نيز حتي المقدور توأم با مشاهدۀ تمرين هاي عملي و پروژه هاي موردي ارائه گرددتا از آن جهت نيز سودمندي و کاربردي مباحث دروس در امر طراحي مورد توجه و استفاده قرار گيرد. رعايت نکات اخير ارتباط دو جانبه دروس از يک طرف و پروژه هاي طراحي از طرف ديگر را ،که براي کارآمدي آموزش معماري ضرورت حياتي دارد ،ميسر خواهد کرد. نکته اخير ناظر به يکي از ديرپاترين مشکلات و نارسايي هاي آموزش معماري يعني عدم ارتباط متقابل زنده بين دروس نظري و کار طراحي است بدان معنا که دانشجو قادر نيست بين مطالب پراکنده اي که در دروس متعدد ارائه مي شود با توقع و انتظاري که خود و ديگران از او دارند تا در کارگاه طراحي با صحت و قوت طراحي کند ارتباط معني داري بر قرار نمايد و گويي هر درس براي خود داستان مستقلي است كه با امتحاني مستقل و نمره اي مجزا در كارنامه خاتمه مي يابد.
۸- دروس ارائه شده مجموعه هايي هستند از اصول ، مباني ، قواعد ، ملاك ها و ديدگاه ها در زمينه هاي فني و فرهنگي ، علي الاصول مرتبط با معماري ، كه در بهترين صورت انتظار مي رود در كيفيت عمل دانشجو هنگام تصميم گيري طراحانه مؤثر افتند . مطالعات و تجربيات علمي طولاني در امر يادگيري ناظر به اين واقعيت است كه يادگيري اصول و مباني هر علم هنگام كاربرد آن ها يعني زماني كه آن اصول در جريان زنده و پوياي خود قابل مشاهده هستند ، ذهن يادگيرنده را بيشتر قادر مي سازد كه آن ها را در موقعيت هاي متفاوت آينده به كار گيرد.
تعداد دانشجویان مشغول به تحصیل:۹۹نفر در ۵ ورودی
تعداد فارغ التحصیلان :۱۷۵نفر
طول دوره و شکل نظام
دوره کارشناسي مهندسي معماري با طرح نهايي حداقل چهار سال به طول مي انجامد.
در طول اين دوره دانشجو تعداد 142واحد درسي به شرح ذيل را مي گذراند:
- دروس عمومي: 22واحد
- دروس پايه: ۲۹ واحد
- دروس اختصاصي: ۶۰ واحد
- دروس تخصصي: ۲۷ واحد
- دروس اختياري: ۴ واحد
- مجموع واحد: ۱۴2 واحد
به طور کلي فارغ التحصيلان اين دوره براساس توانايي هايي که در روند آموزش کسب نموده اند مي توانند در زمينه هاي زير ايفاي نقش نمايند :
۱- فعاليت به عنوان مهندس مشاور معماري در جهت طراحي بناها يا مجموعه زيستي كوچك ، از طرح هاي اوليه تا مراحل اجرايي كار و طراحي اجزاء وعناصر تشكيل دهنده بنا
۲- راهبری تیم مهندسان مشاورمعماري در جهت طراحي و توسعه طرح ها و تهيه نقشه هاي معماري مراحل يك و دو
۳- نظارت عمومي و عالي بر صحت انجام كار در عمليات اجرايي ساختماني
۴- مديريت و هماهنگي اجرايي پروژه هاي گسترده در زمينه گرايش تخصصي خود
۵- همكاري با متخصصين برنامه ريز مجتمع هاي زيستي
۶-همكاري و هماهنگي با كليه متخصصيني كه كارشان با سازماندهي فضاي زيست مرتبط است، مانند اكولوژيستها، جغرافي دانها، اقليم شناسان، برنامه ريزيان اقتصادي و اجتماعي
۷-عضويت در كادر فني و همچنين سطوح مديريت و سياستگزاري شهرداريها و سازمانهاي مشابه
۸- تدريس در دوره هاي کارداني ، دبيرستان هاي فني حرفه اي و کارودانش آموزش و پرورش
۹- مشاوره عالي در زمينه طراحي فضاي زيست به ويژه در حوزه گرايش تخصصي خود
همایش هایی که توسط گروه برگزار گردیده است :
دو دوره همایش روز جهانی معمار در سال های ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹ و یک دوره همایش سیما و منظر شهری ۱۳۹۳
مدير گروه: دکتر محمد علی سرگزی
اساتيد هيئت علمي: كريم بخش ترشابي- حليمه پودينه- كامبيز مشتاق گوهري- محسن راشکی- محمد علی سرگزی